Laureatką tegorocznej Nagrody Literackiej Unii Europejskiej z Czech została Lucie Faulerová z powieścią Smrtholka – autorka dotychczas nieznana w Polsce. Przy okazji przyznania wyróżnienia w Czechach powróciła dyskusja o nagrodach literackich i samej Nagrodzie Literackiej Unii Europejskiej.
Profesor Jiří Trávníček w rozmowie dla Radia Proglas powiedział o niej: „Nagroda Unii Europejskiej to taka nagroda – nie nagroda. Jest bardziej sprawą prestiżu, trudno powiedzieć, o jak dużym zasięgu, być może ma charakter bardziej polityczny niż literacki. Wydaje mi się tworem trochę sztucznym”.
W dyskusjach zwraca się też uwagę na skład komisji przyznającej wyróżnienie – zasiadają w niej krytycy i artyści wyłącznie z Czech (niektórzy silnie związani z najgłośniejszą czeską nagrodą literacką, Magnesia Litera), przez co nagroda traci swój europejski kontekst. Stąd sugestia Ivany Myškovej, również zasiadającej w komisji, że być może w wybór nagrodzonego dzieła należałoby zaangażować także zagranicznych bohemistów.
Kiedy polski przekład?
Oprócz Faulerovej wśród tegorocznych nominowanych znaleźli się Anna Bolavá (z powieścią Před povodní – zwieńczeniem trylogii, którą otwierało dostępne też po polsku W ciemność), Matěj Hořava (z nowym, gruzińskim zbiorem krótkich form Mezipřistání), Miřenka Čechová (Baletky) i Daniel Hradecký (Tři kapitoly). Jak jednak pisze na łamach portalu H7O Petr Nagy, książka Faulerovej jest nie tylko przykładem doskonałej literatury, ale i najbardziej „przekładalnym” spośród nominowanych tekstów – Baletky są bowiem silnie zakorzenione w czeskich latach 90., zbiór Hořavy ma swój czesko-gruziński kontekst, Tři kapitoly to tekst silnie poetycki i eseistyczny, zaś Před povodní do pewnego stopnia wymaga znajomości poprzednich dwóch części trylogii.
Pozostaje nam czekać na Smrtholkę w polskim przekładzie. I jest chyba nadzieja, biorąc pod uwagę, że wszystkie czeskie powieści wyróżnione wcześniej Nagrodą Literacką Unii Europejskiej, czyli List miłosny pismem klinowym Tomáša Zmeškala, Historia światła Jana Němca i Jezioro Bianki Bellovej, doczekały się polskiego przekładu.
Książka o śmierci
Książka Faulerovej to dialog dwóch dziewcząt, sióstr, pochodzących z rodziny o bardzo tragicznych losach. Śmierć pojawia się nie tylko w tytule powieści – staje się stałym motywem dialogu, a jednym z impulsów do napisania powieści była dla autorki podobno informacja o młodej dziewczynie, która popełniła samobójstwo w metrze.
***
Chcesz dostawać więcej literackich nowinek z Czech prosto na swoją skrzynkę mailową? Proszę, wesprzyj mnie na Patronite. Dziękuję!
Fot. Rafał Komorowski / Wikimedia Commons
Czekamy na polski przekład.
OdpowiedzUsuń